Chẩn Đoán Và Kiểm Soát Liên Cầu Khuẩn Ở Lợn: Cập Nhật Kiến Thức Từ Thực Tiễn Chăn Nuôi
Bệnh liên cầu khuẩn ở lợn do vi khuẩn Streptococcus suis gây ra. Đây là loại vi khuẩn Gram dương phổ biến, có khả năng gây bệnh cho cả động vật và người. Ở lợn, bệnh xuất hiện đa dạng dưới nhiều thể như viêm màng não, nhiễm trùng máu, viêm đa thanh dịch, viêm khớp, viêm nội tâm mạc, viêm phổi và liên quan đến sảy thai.
Bệnh thường xuất hiện rải rác với tỷ lệ mắc thấp (10–25%) ở giai đoạn theo mẹ nhưng có thể tăng lên đến 50% sau cai sữa nếu bùng phát thể viêm màng não. Tỷ lệ tử vong thường ở mức 2–5%. Trong hơn 34 type được phát hiện, type II là nguyên nhân gây bệnh chính.

Đặc điểm lây truyền:
- Qua tiếp xúc trực tiếp giữa heo với heo.
- Qua các hạt khí dung.
- Vi khuẩn đề kháng với nhiệt nhưng nhạy cảm với nhiều loại kháng sinh (không nhạy với nhóm aminoglycoside).
Nguyên nhân gây bệnh bệnh liên cầu khuẩn ở lợn
- Nhiễm Streptococcus suis từ môi trường hoặc lợn bệnh.
- Các vết thương hở trong quy trình ngoại khoa (cắt tai, bấm nanh, thiến, cắt đuôi) không được sát trùng đúng cách.
- Trại chăn nuôi nhiễm PRRS tạo điều kiện thuận lợi cho liên cầu khuẩn phát triển mạnh.
Quản lý chuồng trại không tốt: mật độ cao, thông thoáng kém, vệ sinh yếu.

Triệu chứng lâm sàng
Ở các giai đoạn phát triển khác nhau, triệu chứng bệnh thể hiện khác biệt:
Heo con dưới 1 tuần tuổi:
- Rối loạn vận động nhẹ, liệt nhẹ.
- Viêm khớp: sưng nóng, đau đớn; mổ khớp thấy mủ.
Heo cai sữa (10–15 ngày sau cai sữa):
- Triệu chứng thần kinh: bơi chèo, run rẩy, liệng đầu, trợn mắt.
- Có thể viêm khớp kèm theo hoặc không.
- Diễn tiến nặng dẫn đến chết đột ngột.
Heo choai – heo thịt:
- Triệu chứng thần kinh tương tự heo cai sữa.
- Mổ khám thấy tổn thương viêm loét sùi van tim.
Heo nái:
- Dịch nhờn chảy ra từ âm hộ.
- Có thể sảy thai, nước tiểu đục, có lẫn máu và mủ do viêm tử cung, âm đạo hoặc viêm bàng quang.
Dấu hiệu chung:
- Ban đầu heo nằm sấp, run rẩy, lông dựng đứng.
- Sau 2–3 giờ trợn mắt, nằm nghiêng một bên, sùi bọt mép.
- Nếu không xử lý kịp, vi khuẩn sẽ xâm nhập hệ tuần hoàn gây nhiễm trùng máu, viêm khớp, viêm phổi.
Điều trị bệnh bệnh liên cầu khuẩn ở lợn
Nguyên tắc điều trị:
Tách riêng heo bệnh khỏi đàn để hạn chế lây lan.
Những con có triệu chứng thần kinh nặng (bơi chèo) nên loại bỏ, không điều trị.
Sử dụng kháng sinh nhạy cảm như:
- Amoxicillin
- Penicillin
- Ampicillin
- Trimethoprim/Sulfa
Ưu tiên sử dụng các kháng sinh có tác dụng kéo dài.
Điều trị dự phòng cho nhóm heo chưa có triệu chứng bệnh.
Trường hợp trại vẫn chưa ổn định, bà con cần phải:
- Xác định thời điểm phát bệnh để chủ động phòng bằng kháng sinh trước 2–3 ngày.
- Trộn kháng sinh vào cám cho ăn từ lúc cai sữa đến 6 tuần tuổi.
- Tiêm kháng sinh kiểm soát sớm khi làm ngoại khoa hoặc khi chuyển chuồng.
- Các loại kháng sinh nên dùng như Excede (Ceftiofur) hoặc Clamoxyl L.A (Amoxicilline).
6 cách phòng và kiểm soát bệnh
1, Các biện pháp kiểm soát dịch bệnh hiệu quả bao gồm:
2, Kiểm soát tốt quy trình ngoại khoa: Cắt tai, bấm nanh, thiến, cắt đuôi phải được sát trùng bằng cồn iodine liên tục 2–3 ngày.
3, Thực hiện quy trình All in – All out:Không thả nuôi chung nhiều đàn khác tuổi trong cùng một khu vực.
4, Quản lý chuồng trại khoa học:
- Giảm mật độ nuôi nhốt.
- Cải thiện hệ thống thông thoáng.
- Duy trì vệ sinh chuồng trại sạch sẽ.
5, Phòng bệnh bằng chương trình kháng sinh: Đặc biệt vào các giai đoạn chuyển chuồng
6, Chú trọng vệ sinh khi đỡ đẻ: Sát trùng rốn heo con đúng cách để ngăn ngừa viêm nhiễm.
Bệnh liên cầu khuẩn Streptococcus suis là mối nguy hiểm tiềm tàng đối với ngành chăn nuôi heo. Việc phát hiện sớm, điều trị kịp thời và thực hiện các biện pháp phòng ngừa toàn diện là yếu tố then chốt giúp kiểm soát dịch bệnh. Một chương trình quản lý trại khoa học, vệ sinh tốt và kiểm soát quy trình ngoại khoa chặt chẽ sẽ giúp giảm thiểu tối đa tác động của bệnh đến năng suất và hiệu quả chăn nuôi.
Liên hệ đội ngũ kỹ thuật Bio Nutrition để được hướng dẫn chăn nuôi hiệu quả: Thức ăn chăn nuôi Bio Nutrition
Xem thêm: <<<<< BỆNH TAI XANH Ở LỢN (PRRS): NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ GIẢI PHÁP PHÒNG TRỊ HIỆU QUẢ
<<<<< BỆNH ORT TRÊN GÀ – NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ GIẢI PHÁP ĐIỀU TRỊ HIỆU QUẢ
————————————————
BIO NUTRITION – NÂNG BƯỚC TƯƠNG LAI
Hotline: 086 250 3773
Website: www.bionutrition.vn
Địa chỉ nhà máy: KCN Phố Nối A, Xã Lạc Hồng, Huyện Văn Lâm, Tỉnh Hưng Yên, Việt Nam.